رشته آموزش فیزیک از جمله رشته های زیر گروه ریاضی می باشد که در دانشگاه های فرهنگیان یا تربیت معلم سابق که در شهرهای مختلف سراسر کشور وجود دارد تدریس می شود. هدف اصلی این رشته و دانشگاه های ارائه دهنده این رشته ها این است که معلمان متعهد و وظیفه شناس و متخصص در رشته های مربوطه تربیت کنند تا در آموزش و پرورش به فعالیت بپردازند.

در واقع معلمان فیزیک، مفاهیم بنیادین و اصلی علم فیزیک را فرا می گیرند و به طرز صحیحی آن ها را به دانش آموزان منتقل می کنند تا آن ها به کاربردهای فیزیک در زندگی پی ببرند و پدیده های اطراف خود را با آن تفسیر کنند. در حقیقت هدف از رشته آموزش فیزیک این است که این علم را از حالت خشک ریاضیاتی بودن بیرون بیاورند و به یک علم کاربردی در زندگی مبدل نمایند. این رشته که در دانشگاه فرهنگیان و تربیت معلم ارائه می شود با اصول و روش های آموزش و پرورش به تربیت نیروی انسانی و معلمان مورد نیاز جامعه می پردازد. در این مقاله به معرفی صفر تا صد رشته آموزش فیزیک پرداخته ایم.

دروس رشته آموزش فیزیک

طول دوره تحصیلی رشته آموزش فیزیک ۴ ساله و در بر گیرنده ۱۵۰ واحد درسی می باشد. این واحدها به صورت زیر ارائه می شوند :

۸ واحد عمومی مصوب وزارت علوم

۱۶ واحد معارف اسلامی

۳ واحد عمومی ویژه فرهنگیان

۱۹ واحد تعلیم و تربیت اسلامی

۱۸ واحد تربیتی

۸۶ واحد اختیاری

دروس مشترک بین گرایش های مختلف فیزیک: ریاضی عمومی، معادلات دیفرانسیل، فیزیک پایه، شیمی عمومی، مبانی کامپیوتر و برنامه سازی، فیزیک جدید، مکانیک تحلیلی، ترمودینامیک و مکانیک آماری، ریاضی فیزیک، الکترومغناطیس، مکانیک کوانتومی، اپتیک.

دروس تخصصی گرایش اتمی ـ مولکولی: اپتیک کاربردی، اسپکتروسکپی، روش های تجربی در فیزیک اتمی، کاربردهای لیزر، تکنیک خلاء.

دروس تخصصی گرایش هسته ای: فیزیک هسته ای، فیزیک راکتور، آشکار سازها و سیستم ها، اندازه گیری هسته ای، شتاب دهنده های ذرات، رادیوایزوتوپ و کاربرد آن، شیمی هسته ای، حفاظت در برابر پرتوها.

دروس تخصصی گرایش حالت جامد: فیزیک حالت جامد، فیزیک لایه های نازک، فیزیک قطعات نیمه رسانا، ابر رسانایی و کاربرد آن، بلورشناسی، الکترونیک ، رشد بلور و تکنولوژی نیمهرساناها است.

روس تخصصی گرایش هواشناسی: هواشناسی سینوپتیکی، هواشناسی دینامیکی، هواشناسی فیزیکی، آمار در هواشناسی.

ادامه تحصیل در رشته آموزش فیزیک

امکان تحصیل در مقطع کارشناسی رشته آموزش فیزیک فقط برای داوطلبانی که رشته نظری آن ها ریاضی و فیزیک بوده امکان پذیر است. این رشته علاوه بر دانشگاه های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی در دانشگاه ها و موسسات دیگری مانند دانشگاه های غیرانتفاعی ، موسسات آموزش عالی و … نیز ارائه می شود که لیست دقیق این دانشگاه ها ، با انتشار  دفترچه انتخاب رشته کنکور ۹۸ مشخص می گردد.

فارغ التحصیلان این رشته می توانند در گرایش آموزش فیزیک از مجموعه فیزیک آزمون کارشناسی ارشد ، شرکت کنند. توجه داشته باشید که شرکت در این رشته تنها برای دانشگاه فرهنگیان ، تربیت دبیر شهید رجایی و مراکز آموزش عالی که به آموزش و پرورش وابسته اند ، امکان پذیر است. در مقطع دکتری رشته ای تحت عنوان آموزش فیزیک وجود ندارد اما فارغ التحصیلان این رشته می توانند در رشته روانشناسی تربیتی به ادامه تحصیل بپردازند.

گرایش‌های رشته فیزیک

این رشته در دوره کارشناسی دارای گرایش خاصی نیست و فقط تحت عنوان نام فیزیک ارائه می‌شود. البته یک گرایش بنام دبیری فیزیک نیز وجود دارد و مخصوص کسانی است که علاقه به دبیر شدن در این رشته در دبیرستان‌ها دارند که فقط در دانشگاه فرهنگیان یا شهید رجائی ارائه می‌شود. اما گرایش‌های مختلفی که در دوره کارشناسی ارشد و دکتری ارائه می‌شوند، عبارتند از:

فیزیک ماده چگال: این گرایش دارای کاربردهای زیادی در صنعت است و در آن درباره خواص اتمی برخی اجسام مانند رسانا، نیمه‌رسانا، ابررسانا و نارسانا بحث می‌شود. در بیشتر دانشگاه‌های کشور این گرایش به دو دسته «فیزیک ماده چگال سخت» و «فیزیک ماده چگال نرم» تقسیم می‌شوند. به طور کلی، در ماده چگال سخت، مواد با ساختار سخت مانند جامدهای کریستالی، مورد بررسی قرار می‌گیرند. در این گرایش پژوهش‌های مختلفی در زمینه‌های نظری و تجربی انجام می‌شوند. در مقابل، در ماده چگال نرم، رفتار سیستم‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرند که تحت تاثیر تنش‌های مکانیکی یا گرمایی، به راحتی تغییر حالت می‌دهند. در این شاخه از فیزیک، با استفاده از مکانیک کلاسیک و مکانیک آماری، رفتار مواد نرم مانند کریستال‌های مایع، به دقت بررسی می‌شوند.

اپتیک و لیزر: این گرایش درباره خواص نور، عدسی‌ها، آیینه‌ها و همچنین انواع لیزر و کاربرد آن‌ها بحث می‌کند. گرایش اپتیک و لیزر کاربرد زیادی نیز در صنعت دارد.

ذرات بنیادی و نظریه میدان‌ها: این گرایش بیشتر نظری است و درباره ذرات بنیادی مانند الکترون، پروتون و نوترون و حتی عناصر تشکیل دهنده آنها و روابط ریاضی حاکم بر واکنش‌های آن‌ها بحث می‌کند.

فیزیک آماری و سامانه‌های پیچیده: این گرایش بیشتر جنبه آماری دارد و بر روابط ریاضی حاکم بر فیزیک بصورت آماری بحث می‌کند

فیزیک پلاسما: درباره سیستم‌هایی بحث می‌کند که از ذرات باردار مثبت و منفی تشکیل شده‌اند به طوری که آزادانه می‌توانند حرکت کنند. این گرایش نیز کاربرد ویژه‌ای در صنعت دارد.

فیزیک هسته‌ای: این گرایش درباره روابط حاکم بر اتم‌ها و هسته‌ها و انرژی ساطع شده از آن‌ها بحث می‌کند و دارای کاربرد ویژه‌ای در صنعت است.

گرانش و کیهان‌شناسی: این گرایش نیز بیشتر نظری است و درباره روابط ریاضی حاکم بر فیزیک کل کیهان و برخی اجزای آن مانند سیاه چاله‌ها و همچنین انرژی تاریک و ماده تاریک بحث می‌کند.

نجوم و اختر فیزیک: این گرایش درباره نحوه تحول ستاره از تولد تا مرگ، انواع ستاره‌ها و همچنین برخی روابط ریاضی حاکم بر فیزیک تحول ستاره‌ها بحث می‌کند که می‌تواند به دو صورت نظری و عملی باشد.

نانو فیزیک: نانو فیزیک یکی از گرایش‌های جدید رشته فیزیک است که در سال‌های اخیر به این رشته اضافه شده است. نانوفناوری یک دانش میان رشته‌ای است که در آن رشته‌هایی مانند فیزیک، شیمی و مهندسی مواد درگیر هستند. دانشجویان پذیرفته شده در این گرایش از فیزیک در زمینه بررسی خواص فیزیکی مواد گوناگون مانند گرافن در ابعاد نانو، به پژوهش می‌پردازند. دانشگاه‌های گوناگونی در سراسر ایران در این شاخه از فیزیک دانشجو در مقاطع ارشد و دکتری می‌پذیرند.

توانایی های لازم برای تحصیل و فعالیت در رشته آموزش فیزیک

در رشته آموزش فیزیک و تمام رشته های حیطه آموزش، صرفا علاقه افراد به درس تخصصی و داشتن سطح علمی مناسب در آن درس جهت انتخاب رشته، کافی نمی باشد، بلکه به لحاظ شخصیتی نیز باید دارای روحیه مناسب برای وظیفه مهم معلمی باشند.

۱-توانایی استدلال ریاضی به منظور به کارگیری بهترین و درست ترین روش ها و فرمول های ریاضی برای حل مسئال داشته باشد.

۲-جهت انتقال و تفهیم منظور خود به مخاطب یا دانش آموزان، از فن بیان قوی برخوردار باشد.

۳-میانه خوبی با ریاضیات داشته و در انجام عملیات ریاضی، سرعت عمل داشته باشد.

۴- از قوه درک زبانی خوبی برخوردار باشد، به عبارتی، مطالبی را که از زبان شخصی دیگر شنیده و یا شخصا مطالعه می کند درک نماید.

۵- با توجه به نحوه برقراری ارتباط و آموزش به سایرین باید دارای شخصیتی اجتماعی باشد.

۶- با توجه به تنوع راه حل هایی که برای مسائل فیزیک وجود دارد، روحیه جستجوگری داشته باشد.

مزایا و معایب رشته آموزش فیزیک

فراهم بودن شرایط استخدام برای بسیاری از فارغ التحصیلان این رشته

دریافت مبلغی به عنوان حقوق در دوران دانشجویی (حدودا ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان)

تعلق گرفتن دفترچه بیمه خدمات درمانی

فراهم بودن محیط مناسب دانشگاه به سبب پایین آمدن ظرفیت ها و گزینش داوطلبان

مختلط نبودن دانشگاه که توجه تعداد بسیاری از داوطلبان را به خود جلب کرده است.

اما تا زمانی که معایبی وجود نداشته باشند ، مزیت ها بی معنی خواهند بود! دانشگاه های فرهنگیان نیز از این اصل مستثنی نیستند. معایب آن ها عبارتند از:

تعهد به خدمت در دولت فارغ التحصیلان رشته آموزش فیزیک ، به مدت ۵ سال

برگزاری آزمونی جامع در پایان دوره تحصیلی می تواند برای برخی آزار دهنده باشد اما از آن جا که آزمون دشواری نیست جای نگرانی ندارد.

تفکیک جنسیتی همان طور که موافقانی دارد ، مخالفانی هم دارد.

کسر حقوق دانشجویان درحال تحصیل به سبب هزینه های خوابگاه ، غذا و …

بیشتر بودن واحدهای ارائه شده که آموزش و پرورش تعیین می کند ، نسبت به دانشگاه های سراسری

بازار کار و درآمد رشته آموزش فیزیک

همانطور که پیش تر هم اشاره شد، وظیفه رشته آموزش فیزیک و سایر رشته های آموزشی معلم شدن می باشد. لذا در رشته آموزش فیزیک دبیران رشته فیزیک تحت آموزش قرار می گیرند. بازار کار معلمان و دبیران می تواند از سازمان های دولتی مانند آموزش و پرورش تا موسسات خصوصی تنوع داشته باشد. مثلا معلمان می توانند در مدارس، موسسات آمادگی کنکور، موسسات آموزشی به صورت خصوصی به تدریس بپردازند. این معلمان و دبیران در صورت ادامه تحصیل می توانند در دانشگاه ها به عنوان هیات علمی نیز فعالیت داشته باشند.

اگر معلمان بتوانند با افزایش دانش خود در موسسات آموزشی خصوصی به تدریس بپردازند درآمدی بیشتر از حقوق ثابتی که دریافت می کنند خواهند داشت. چرا که در ایران حقوق معلمان پایین است اما در کشورهایی مانند آمریکا حقوق معلمان معادل پنج هزار دلار در ماه می باشد.

پیج اینستاگرام :
koknkur.info.officia