رشته علوم قضایی از رشته هایی است که به فعالیت های بر پایه حقوق، عدالت و قضاوت می پردازد.  افراد با تحصیل در رشته علوم قضایی که  یک رشته ی بسیار خاص  و حساسی است می توانند مهارت ها و دروس یک حقوقدان را نیز آموزش ببینند و در حوزه فعالیت های حرفه ی وکالت به فعالیت بپردازند و فارق تحصیلان رشته علوم قضایی بر اساس حقوقی و فقهی که در دوران تحصیل خودشان می آموزند، به کار و فعالیت در دستگاه قضایی کشور مشغول می شوند.ما در این مقاله به طور کامل درباره رشته علوم قضایی توضیح خواهیم داد.

تاریخچه علوم قضایی

قدمت علوم قضایی را می توان به تولد اولین تمدن های بشری نسبت داد؛ چراکه همیشه در همه تمدن ها افرادی وجود داشتند که به قضاوت و حل اختلاف میان مردم می پرداختند. برای مثال در گذشته در بعضی از قبایل و روستا ها ریش سفیدان و پادشاهان قضاوت می کردند. اما رشته علوم قضایی در ایران در جایگاه رشته تحصیلی با پایبندی به اصول جمهوری اسلامی، عمر کوتاهی دارد و بیش از چند دهه از پیدایش آن نمی گذرد.  در سال ۱۳۵۶ وزارت دادگستری مکلف شد تا برای تامین کادر مورد نیاز بخش قضایی و اداری کشور با همکاری وزارت علوم و آموزش عالی اقدام به تاسیس «دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری» کرد. این دانشکده در سال ۱۳۶۱ شمسی اولین گروه دانشجویان خود را پذیرفت و تا به امروز به تربیت دانشجویان می پردازد.

معرفی رشته علوم قضایی

رشته علوم قضایی یکی از رشته های پرطرفدار و خاص زیر مجموعه گروه علوم انسانی می باشد. تفاوت اصلی این رشته با رشته های دیگری همچون حقوق در این میباشد که پذیرش در رشته علوم قضایی دارای شرایط خاصی می باشد، دانشجویان این رشته بورسیه تحصیلی دریافت می کنند و برای شغل مهم قضاوت آماده می شوند. آنها بعد از اتمام دوران تحصیل خود متعهد به خدمت در بخش های قضایی و اداری دولتی می باشند. به همین خاطر این رشته جزء رشته های پرطرفدار در گروه انسانی می باشد. لازم به ذکر است فقط داوطلبان پسر می توانند در این رشته ادامه تحصیل دهند. قبل از سال ۱۳۹۶ این دانشگاه از کلیه گروه های آزمایشی اقدام به پذیرش دانشجو می نمود، اما پس از آن تنها از داوطلبان کنکور گروه انسانی دانشجو می پذیرد و عموماً دانشجویان با رتبه های برتر می توانند در این رشته قبول شوند. در حال حاضر این رشته در کشورمان ایران تنها توسط یک دانشگاه یعنی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری که در تهران قرار دارد و از طریق کنکور سراسری در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد پیوسته به طور مستقیم دانشجو می پذیرد.

مدت زمان تحصیل و دوره ها

رشته علوم قضایی تنها توسط یک دانشگاه در کشور، دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دادگستری، و از طریق کنکور سراسری در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد پیوسته به طور مستقیم دانشجو می پذیرد. این دانشگاه در شهر تهران قرار دارد. مدت تحصیل در مقطع کارشناسی علوم قضایی ۸ ترم یا به عبارتی ۴ سال است که در طول این مدت ۱۳۵ واحد درسی گذرانده می شود. این رشته هم از واحد های عملی و نظری تشکیل شده است. مدت تحصیل مقطع کارشناسی ارشد نیز۲ سال است؛ در صورتی که داوطلبان در مقطع کارشناسی ارشد پیوسته پذیرفته شده باشند طول مدت تحصیل آنها مجموعا ۶ سال خواهد بود.

دروس رشته علوم قضایی

واحدهای درسی دوره کارشناسی علوم قضایی به شرح زیر می باشند:

دروس عمومی: ۲۰ واحد درسی

دروس پایه: ۱۵ واحد درسی

دروس تخصصی و اصلی: ۱۰۰ واحد درسی

دروس عمومی

دو درس از دروس مبانی نظری اسلام

ادبیات فارسی

یک درس از دروس اخلاق اسلامی

زبان عمومی

یک درس از دروس انقلاب اسلامی

تربیت بدنی ۱

یک درس از دروس تاریخ و تمدن اسلامی

تربیت بدنی ۲

یک درس از دروس آشنایی با منابع اسلامی

دروس پایه

 مقدمه علم حقوق

حقوق جزای عمومی

حقوق اساسی

حقوق مدنی اشخاص و حمایت از محجورین

عربی

دروس اصلی و تخصصی

حقوق سازمان های بین المللی

حقوق اداری

 اصول فقه

متون فقه

حقوق تجارت اشخاص

حقوق تجارت شرکت ها

حقوق تجارت اسناد تجاری

 حقوق تجارت ورشکستگی

حقوق مدنی (اموال و مالکیت، کلیات قراردادها، الزامات خارج از قرارداد، خانواده، عقود معین، شفعه، وصیت وارث)

آیین دادرسی مدنی

متون حقوقی

آئین دادرسی کیفری

کار تحقیقی

 حقوق بین الملل خصوصی

جرم شناسی

حقوق جزای اختصاصی

قواعد نفقه

حقوق تطبیقی

ادله اثبات دعوی

حقوق کار

پزشکی قانونی

شرلیط پذیرش در رشته علوم قضایی

شرایط پذیرش در رشته علوم قضایی از دو دیدگاه قابل بررسی است. در درجه اول باید به میزان رقابت برای ورود به این رشته بپردازیم و سپس ظرفیت اعلام شده از سوی دانشگاه های کشور را برای پذیرش در این رشته بررسی کنیم. از نظر رقابت برای ورود به دانشگاه های کشور در رشته علوم قضایی شرایط بسیار پرچالشی وجود دارد. علوم قضایی از محبوب ترین و پرطرفدارترین رشته ها در زیر گروه ۱ کنکور انسانی است و علاقمندان بسیار زیادی هر ساله برای ورود به این رشته اقدام می نمایند. نکته جالب توجه اینجاست که اکثر افراد ورودی به این رشته از میان رتبه های بالای کنکور سراسری انسانی خواهد بود. از این رو برای پذیرش در علوم قضایی حتماً باید تلاش بسیار زیادی داشته باشید و بهترین شرایط را در آزمون کنکور سراسری رقم بزنید.

از نظر ظرفیت اعلام شده از سوی دانشگاه های کشور برای این رشته نیز شرایط باز هم چالش برانگیز است. زیرا این رشته در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد پیوسته تنها در یک دانشگاه در دسترس است و مسلماً ظرفیت خیلی زیادی برای آن اعلام نمی‌شود. این مهم باعث شده تا شرایط پذیرش در علوم قضایی باز هم پیچیده‌تر گردد.

برای ورود به رشته علوم قضایی در کنکور سراسری انسانی دو دسته از سوالات پیش روی شما قرار خواهد گرفت. در وهله اول باید پاسخگوی سوالات عمومی در این آزمون باشید و در قدم دوم نیز نوبت به پاسخ دادن به سوالات تخصصی زیر گروه ۱ کنکور انسانی می رسد. دقت داشته باشید که به دلیل رقابت بسیار سنگین برای پذیرش در رشته علوم قضایی علاقمندان باید در هر دو دسته از این سوالات تلاش قابل توجهی داشته باشند. در ادامه به بررسی ضرایب هر یک از دروس در کنکور سراسری انسانی برای ورود به علوم قضایی خواهیم پرداخت.

در جدول زیر می توانید ضرایب دروس عمومی مربوط به کنکور رشته انسانی را برای ورود به این رشته در مقطع کارشناسی مشاهده کنید:

نام درس	ضریب درس
زبان و ادبیات فارسی	۴
زبان عربی	۲
فرهنگ و معارف اسلامی	۳
زبان انگلیسی	۲
میزان تاثیر دروس عمومی در کنکور

زبان و ادبیات فارسی با ضریب ۴ بیشترین تأثیر را در میان دروس عمومی کنکور انسانی برای پذیرش در علوم قضایی خواهد داشت. فرهنگ و معارف اسلامی با ضریب ۳ در رده بعدی تاثیرپذیری و در نهایت زبان عربی و زبان خارجه نیز ارزش یکسانی در میان دروس عمومی دارند. البته در این بین این دروس تخصصی کنکور انسانی هستند که اهمیت دو چندانی برای پذیرش در این رشته دارند. علاقمندان برای ورود به علوم قضایی حتماً باید دروس تخصصی مربوط به کنکور انسانی را با دقت بسیار بالا مطالعه کرده و این دروس را با موفقیت پشت سر بگذرانند. در جدول زیر می توانید ضرایب دروس تخصصی مربوط به کنکور انسانی در زیر گروه ۱ را مشاهده کنید:

نام درس	ضریب درس
ریاضی	۲
اقتصاد	۱
زبان و ادبیات فارسی	۴
زبان عربی	۴
تاریخ و جغرافیا	۱
علوم اجتماعی	۱
فلسفه و منطق	۳
روانشناسی	۱
میزان تاثیر دروس اختصاصی در زیرگروه ۱ کنکور انسانی

رشته علوم قضایی برای چه کسانی مناسب است؟

ویژگی افرادی که در رشته علوم قضایی وارد می شوند، همانند دانشجویان رشته حقوق است. اولین ویژگی دانشجویان علوم قضایی علاقه است و انتخاب رشته آن باید براساس علاقه باشد؛ نه صرفا به دلیل اینکه رشته ای با بازارکار خوب در علوم انسانی است. از آن جایی که بسیاری از منابع و اصطلاحات حقوقی، به زبان انگلیسی، فرانسوی و یا عربی است؛ پس دانشجویان رشته علوم قضایی باید به این زبان ها تا حدودی مسلط باشند.همچنین فن بیان و نحوه استدلال برای کارشناسان علوم قضایی و وکلا بسیار مهم است. یکی دیگر از خصلت های کارشناسان علوم قضایی داشتن صداقت و امانتداری نسبت به موکل و سازمان مافوق خود است. علاوه بر این یکی دیگر از توانایی های لازم برای این رشته داشتن حافظه خوب و تسلط و آشنایی کامل در قوانین و امور حقوقی، دقت بالا، و جسارت است.

مزایای تحصیل در رشته علوم قضایی

تحصیل در رشته علوم قضایی مزایای بسیار خوبی دارد که گزیده ای از آن ها عبارتند از:

پذیرش در این رشته به صورت کشوری می باشد، یعنی همه ی داوطلبان صرف نظر از سهمیه های خاص، شانس قبولی یکسانی دارند.

اگر داوطلبان در کارشناسی ارشد پیوسته علوم قضایی پذیرفته شوند بدون شرکت در هیچ آزمونی در مقطع کارشناسی ارشد علوم قضایی ادامه تحصیل می دهند.

دانشجویان علوم قضایی در طول دوره ی تحصیلی خود حقوق ماهیانه کارآموزی قضایی دریافت می کنند.

داووطلبان این رشته دوره سربازی خود را به صورت اشتغال به کار در قوه قضاییه و طی ۱۰ سال می گذرانند.

شرایط استعداد های درخشان برای دانشجویان برتر علوم قضایی وجود دارد و سنوات تحصیل دانشجویان از سابقه خدمت آن ها به شمار می آید.

وجود خدمات رفاهی، بیمه درمانی، و خوابگاه در دوران تحصیل

سنوات تحصیل دانشجویان جز سابقه خدمت آن ها محسوب می شود.

بازار کار رشته علوم قضایی

دانشجویان رشته علوم قضایی پس از پایان دوران تحصیل خودشان می توانند در مراکز زیر مشغول به کار شوند:

مسائل تحریر دعاوی که شامل بازپرسی و دادیاری است.

در مسائل تحریر ادله مانند معاینه محل و استماع گواهان محلی و استماع اظهارات متداعیین معذور از حضور در دادگاهها به دلایل مختلف از قبیل مرض و غیره.

در ادارات تسویه ورشکستگی و سرپرستی محجورین فنی و حقوقی.

در ادارات اجرای احکام ( مدنی و کیفری)

در ادارات ثبت اسناد و املاک.

در دفاتر اسناد رسمی به صورت سر دفتر و دفتریار

در وکالت دعاوی خصوصی و دولتی

در تنظیم قراردادهای اقتصادی و بازرگانی داخلی و خارجی که تخصص لازم دارند.

مشاور حقوقی (کارشناسان حقوق) در وزارتخانه ها و موسسات دیگر دولتی

دانشجویان این رشته پس ار گذراندن دوره ی کارشناسی ارشد و دکتری می توانند به عنوان قاضی در حوزه قضایی کشور فعالیت کنند.

تعهد خدمت دانشگاه علوم قضایی

در رابطه با ادامه تحصیل این رشته در خارج از کشور باید گفت به دلیل وجود تعهد خدمت برای دانشجویان این رشته به مدت دو برابر طول دوران تحصیل که حدوداً بین ۸ تا ۱۲ سال می باشد عملاً امکان این کار وجود ندارد و به همین خاطر عمده دانشجویان این رشته از ادامه تحصیل در خارج از کشور صرف نظر می کنند.

رشته های موجود در دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری

رشته های مرتبط در دانشکده حقوق قضایی:

۱-علوم قضایی (کارشناسی و کارشناسی ارشد پیوسته)

۲-حقوق خصوصی (کارشناسی ارشد ناپیوسته و دکتری تخصصی)

۳-حقوق خانواده

۴-فقه و حقوق خصوصی

۵-حقوق شرکتهای تجاری

۶-حقوق حمل و نقل

۷-حقوق اسناد و قراردادهای تجاری

رشته های مرتبط در دانشکده ثبت و مدیریت قضایی:

۱-حقوق ثبت مدیریت دادگستری

۲- مدیریت نظارت و بازرسی

۳-حقوق سردفتری اسناد رسمی

رشته های مرتبط در دانشکده پیشگیری از جرم و اصلاح و تربیت:

۱-حقوق کیفری اطفال و نوجوانان

۲- مدیریت اصلاح و کیفرهای قضایی

۳ـ حقوق جزا و جرم-شناسی (کارشناسی ارشد و دکتری)

سخن پایانی

ما سعی کردیم رشته علوم قضایی در این مقاله به صورت کامل معرفی کنیم داوطلبان علاقمند به این رشته حتما این مقاله را مطالعه کنند.

پیج اینستاگرام :
konkur.info.official