روش های خلاصه نویسی

خانه » دسته‌بندی نشده » روش های خلاصه نویسی

خلاصه نویسی، حاشیه نویسی و یادداشت برداری سه مهارت مهم برای دانش آموزان هستند که در این مقاله به بررسی آن ها می پردازیم. بعضی از دانش آموزان فکر می کنند که باید برای همه دروس خلاصه تهیه کنند و به همین علت دچار نگرانی می شوند که چطور باید برای دروسی مانند دینی، ادبیات، زیست و….خلاصه تهیه کنیم؟ این افراد باید توجه کنند که همه دروس نیازمند خلاصه نویسی نیستند. برای بعضی از دروس میشه از خلاصه نویسی استفاده کرد، در حالی که برای بعضی دیگر استفاده از حاشیه نویسی یا فیش نویسی مناسب تر است.هم چنین در این مقاله تفاوت های این سه مهارت را توضیح می دهیم.

حاشیه نویسی

برای دروس زیست، شیمی و دینی از فضاهای خالی در کتاب درسی استفاده کنید و نکات مهم را در این فضاهای خالی وارد کنید. با نگاه به این نکات یک منبع مروری مناسب قبل از آزمون برایتان فراهم می شود.

اهمیت خلاصه نویسی

طبق تحقیقات علمی یکی از مهم ترین و موثرترین راه های افزایش حافظه و یادگیری، نوشتن است. انسان با مطالعه یک مطلب به درک اجمالی از آن می رسد و با نوشتن و خلاصه برداری مطلب مورد مطالعه بخش زیادی از یادگیری شکل می گیرد. خلاصه های هر فرد منحصر به خود او است، به این دلیل که ممکن است متن مطالعه شده یکسان باشد اما از نظر هر فرد بخش های مهم متن متفاوت باشند.

اهمیت خلاصه نویسی زمانی مشخص می شود که نیاز به مرور و جمع بندی دارید، اما فرصت کافی برای مطالعه کامل نداشته باشید. بنابراین برای داشتن خلاصه های کامل پیش خوانی کنید و از توضیحات اضافه بپرهیزید. در نهایت پس از تکمیل خلاصه برداری، آن را بازخوانی کنید و در صورت نیاز به ویرایش آن بپردازید.

خلاصه نویسی

برای خلاصه نویسی باید چه کاری انجام دهیم؟

به طور کلی هر یک از دروس ممکن است نیاز به خلاصه نویسی داشته باشند. بعضی دانش آموزان بر این باورند که وقتی به تسلط کامل بر یک مطلب رسیدند و تمام تست های آن را بررسی کردند، باید اقدام به خلاصه نویسی کنند، ولی این باور غلط است. وقتی دانش آموز یک مبحث را خواند و به یک تسلط نسبی بر مبحث مورد نظر رسید، از این مرحله به بعد لازم است از این مبحث برای خود خلاصه نویسی داشته باشد.در خلاصه ای که می نویسید از نمودار، چارت بندی، تیتر نویسی، جدول و….استفاده کنید.در خلاصه نویسی سعی کنید از کلید واژه های اصلی استفاده کنید. همچنین نکات تستی را وارد خلاصه خود کنید و برای نکاتی که در آینده به آن ها بر می خورید، در خلاصه جای خالی قرار دهید.

انواع روش های دیگر خلاصه نویسی را می توان به صورت زیر معرفی کرد:

۱- سر فصل نویسی: سر فصل نویسی که ساده ترین روش خلاصه نویسی است به معنای یادداشت نکات کلیدی هر بخش از متن مورد مطالعه و نوشتن چند خط در مورد هر یک از این کلمات کلیدی است.

۲- یادداشت برداری کرنل: در این روش مطابق جدول زیر یک صفحه ۴ قسمتی شامل بخش های موضوع، کلمات کلیدی و توضیحات و در نهایت خلاصه مطلب تهیه می شود.

همان طور که مشاهده می کنید، ابتدا در این جدول موضوع مورد مطالعه خود را وارد کنید و سپس کلمات کلیدی مربوط به بخش های این موضوع را بنویسید. به این دلیل که این کلمات سبب یادآوری مفهوم کلی متن اصلی خواهند شد از اهمیت بالایی برخوردار هستند. در ادامه توضیحات مربوط به هر یک از کلمات کلیدی را نوشته و در نهایت خلاصه و گزارش کلی از متن مورد مطالعه خود یادداشت کنید.

۳- نقشه کشی ذهنی یا درخت حافظه: این روش به تهیه خلاصه با استفاده از کلمات کلیدی به شکل شاخه های درخت و به صورت رنگی می پردازد. به این معنا که مطالبی که اولویت کمتری دارند در شاخه های پایینی نوشته می شوند. ابتدا به انتخاب موضوع پرداخته و با مطالعه جزئی تر کلمات کلیدی مهم را در شاخه های اصلی درخت بنویسید. این عمل را به قدری تکرار کنید تا تعداد شاخه ها افزایش یافته و خلاصه نویسی شما تکمیل شود.

۴- درست کردن اسلاید: یکی دیگر از روش های خلاصه نویسی تهیه اسلاید با استفاده از پاورپوینت است. این روش بیشتر در کنفرانس ها با نوشتن نکات مهم موضوع کنفرانس مورد استفاده قرار می گیرد.

یادداشت برداری

به این مهارت جزوه نویسی هم گفته می شود. در کلاس درس علاوه بر جزوه آماده ای که معلم به شما می دهد، از حرف هایی که زمان درس دادن توسط او بیان می شود، یادداشت برداری کنید.یاداشت برداری اهمیت زیادی دارد و حاوی نکات کلی و اساسی است. از این یاداشت ها در خلاصه نویسی خود استفاده کرده و آن ها را به خلاصه خود اضافه کنید.

فیش نویسی

یک مهارت دیگر که شبیه به خلاصه نویسی است فیش نویسی نام دارد. برای ثبت حفظیات ادبیات و زبان می توان از فیش نویسی استفاده کرد. ویژگی اصلی فیش آن است که کوچک و جمع و جور است. در واقع باید فلش کارت هایی را از نکات این دروس برای خودتان تهیه کنید یا از فلش کارت های آماده که در بازار موجود است استفاده کنید و یا به طور مثال لغاتی که در بخاطر سپردن آن ها مشکل دارید را با معنی در یک دفترچه با سایز کوچک یادداشت و ثبت کنید