لیست کامل تخصص های رشته پزشکی

پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی، یکی از گزینه هایی که پزشکان در ایران پیش رو دارند، ادامه تحصیل در یکی از رشته های تخصصی می باشد. از آنجا که انتخاب رشته تخصصی آینده کاری و حتی زندگی هر پزشک را می سازد، این تصمیم جز چالش برانگیزترین انتخاب های پزشکان در زندگی است.

لیست کامل تخصص های رشته پزشکی همراه با توضیحات کاربردی درباره آن را در این مقاله مطالعه کنید.

لیست کامل تخصص های رشته پزشکی

۱) متخصص آلرژی/ ایمونولوژیست (متخصص ایمنی‌ شناسی) (Immunologist)

یکی از رشته های تخصصی پزشکی است که به بررسی انواع واکنش ایمنی جانداران در برابر آنتی‌ژن‌ های بیگانه و روند ایجاد مصونیت در برابر عوامل بیماری‌ زا می‌پردازد.
این گروه از متخصصان اختلالات سیستم ایمنی (مثل آسم، اگزما، حساسیت غذایی و دارویی، حساسیت به نیش حشرات، بعضی از بیماری های خود ایمنی) و سایر بیماری‌های مرتبط با سیستم ایمنی را درمان می‌کنند. همچنین عوامل ایجاد‌ این بیماری‌ها را نیز تعیین می‌کنند.
ایمونولوژیست یک پزشک متخصص است که در مدیریت مشکلات مربوط به سیستم ایمنی بدن مانند آلرژی و بیماری های خود ایمنی آموزش دیده است.

۲) متخصص بیهوشی (Anesthesiologist)

این متخصصان داروهای لازم برای بی‌ حس‌ کردن یا بیهوشی طی جراحی، زایمان و فرایند هایی شبیه این را تجویز و علائم حیاتی بیمار را در زمان بیهوشی بررسی می‌کنند. همچنین، وضعیت اورژانس پزشکی بیمارستان مثل ایست قلبی یا مشکل تنفسی ناگهانی را مدیریت می‌کنند.
به‌طور معمول، دوران دستیاری یک متخصص بیهوشی چهار سال است که بعد از اتمام تحصیلات پزشکی عمومی به یادگیری فعالیت‌های مرتبط به بیهوشی می‌پردازد.
مراقبت از کارکرد منظم دستگاه قلبی‌ عروقی و تنفس بیمار در حین عمل جراحی، تزریق خون و دیگر فرآورده های خونی در حین جراحی و در صورت لزوم، انجام اقدامانی برای بی‌ درد کردن بیمار بعد از جراحی و مراقبت از بیمار در آی‌ سی‌ یو (در صورتی که بعد از جراحی نیاز به بستری شدن بیمار در آی‌ سی‌ یو باشد) هم به عهده متخصص بیهوشی است.

۳) متخصص قلب و عروق (Cardiologist)

شاخه ای از پزشکی است که با اختلالات قلب و برخی از بخش های دستگاه گردش سروکار دارد. این شاخه شامل تشخیص پزشکی و درمان نقص های مادرزادی قلب، بیماری سرخرگ کرونری، نارسایی قلبی، بیماری دریچه قلب و الکتروفیزیولوژی می باشد.
به پزشکانی که در این شاخه از پزشکی تخصص پیدا می کنند کاردیولوژیست می گویند، که تخصصی از طب داخلیست. به کاردیولوژیست هایی که در بخش اطفال کار می کنند، کاردیولوژیست اطفال می گویند. پزشکانی که در جراحی قلب تخصص دارند جراحان کاردیوتوراسیک یا جراحان قلب می گویند که شاخه ای از جراحی عمومی است.
دکتر قلب وظیفه تشخیص و درمان انواع بیماری‌های مربوط به قلب، عروق و شریان‌های حیاتی بدن را دارد.
جراح قلب معمولا «پزشکِ فلوشیپِ اقداماتِ مداخله‌ ایِ قلب و عروق (اینترونشنال کاردیولوژی) نامیده می‌ شود و در سوندگذاری قلبی یا آنژیوپلاستی تخصص دارد.

۴) متخصص الکتروفیزیولوژی قلب (Cardiophysiologist)

الکتروفیزیولوژی مطالعه درباره سامانه رسانایی در قلب است. مهمترین کاربرد آن در شناخت تاکیکاردی (تپش‌ های تند قلب) و برادیکاردی (تپش‌های آهسته و کند قلب) است. الکتروفیزیولوژی یک زیر شاخه تخصصی از کاردیولوژی است.
این افراد روی سیستم الکتریکی قلب تخصص دارند، که شامل درمان بی‌نظمی‌های قلبی مثل فیبریلاسیون دهلیزی است.

۵) جراح کولورکتال یا جراح روده بزرگ

برای مشکلات مربوط به روده کوچک، کولون و مقعد باید به این گروه مراجعه کنید. آنها می‌توانند سرطان کولون، هموروئید و بیماری التهابی روده را درمان کنند.فوق تخصص جراحی کولورکتال یکی از شاخه های فوق تخصصی جراحی است که به بررسی ، شناخت و درمان امراض مربوط به روده بزرگ، راست روده و مقعد می پردازد.
هدف از مجزا کردن این رشته به عنوان یک رشته فوق تخصصی ، پیچیده بودن ساختار و عملکرد و همچنین تنوع و شیوع بالای بیماری های کولورکتال می باشد. این بیماریها شامل : سرطان های روده بزرگ و مقعد – انواع آبسه و فیستول های مقعدی – هموروئید – شقاق – هر گونه خونریزی مقعدی – سختی و ناتوانی در دفع مدفوع – هر گونه بی اختیاری مدفوعی – پولیپ های روده – بیماری های عفونی و التهابی روده – یبوست مزمن – پرولاپس روده (بیرون زدگی مخاط روده) – افتادگی روده – کیست پیلونیدال (کیست مویی) و … می باشد.

۶) متخصص پوست (درماتولوژیست) (Dermatologist)

پوست‌شناسی، شاخه ای از پزشکی است که با پوست سروکار دارد. این شاخه هم جنبه‌ های طبی دارد و هم جنبه های جراحی. یک پوست‌ شناس یا درماتولوگ، پزشکی است که بیماری های مرتبط با پوست، مو، ناخن و برخی از مسائل زیبایی را مدیریت می کند.
درماتولوژی یک رشته بسیار رقابتی برای متخصصان است و معمولا دانشجویان بسیار ممتاز در این شاخه تحصیلی پذیرفته می‌شوند. متخصصان پوست به‌دلیل عمل‌های زیبایی و کارهایی مثل بوتاکس و لیزر دستمزد خوبی دارند.

۷) متخصص غدد (Endocrinologist)

یکی از شاخه‌ های فوق‌ تخصصی از پزشکی داخلی است. این گروه از پزشکان در هورمون‌ ها و سوخت و ساز بدن تخصص دارند و می‌توانند بیماری‌ هایی مثل، مشکلات تیروئید، ناباروری مردان و زنان و اختلالات مربوط به متابولیسم کلسیم و استخوان را درمان کنند.
این متخصصان می‌توانند افراد بزرگسال یا کودکان را تحت مداوا قرار دهند. زمانی که متخصص در درمان کودک تخصص داشته باشد، به او متخصص غدد اطفال یا متخصص غدد و متابولیسم کودکان گفته می‌ شود.

۸) متخصص گوارش

این افراد تخصص خود را در زمینه اندام‌های گوارشی مثل معده، روده، لوزالمعده، کبد و کیسه صفرا می‌گیرند. بیماران به‌دلیل درد شکمی، زخم، اسهال، یرقان (زردی) یا سرطان در اندام‌ های گوارشی به آنها مراجعه می‌کنند. این رشته برای افرادی که از انجام عمل لذت می‌برند و از طرفی، ویزیت بیمار سرپایی را نیز دوست دارند جذاب است. این متخصصان کولونوسکوپی، اندوسکوپی، نمونه‌برداری از کبد، سونوگرافی اندوسکوپیک را هم انجام می‌ دهند.

۹) متخصص تغذیه (Nutritionist)

این افراد در تغذیه و تنظیم رژیم غذایی انسان تخصص دارند و بر اساس وضعیت بیمار (مثل اختلالات غذایی) و نیازهای فردی او، مواد غذایی لازم را توصیه می‌کنند. دانشجویانِ مشتاق به تحصیل در این رشته باید درجات پزشکی را طی کنند و مجوزهای لازم برای تشخیص و درمان اختلالات تغذیه‌ ای را کسب کنند.
دکتر متخصص تغذیه، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی است که در ارتقای سلامت مطلوب و پیشگیری و درمان بیماری‌ها از طریق علم تغذیه تخصص دارد. متخصصان تغذیه از طریق انواع غذا و تغذیه برای کمک به افراد در هر سنی برای مدیریت وزن، شرایط پزشکی، آلرژی‌های غذایی و سلامتی بیماران خود استفاده می‌کنند.

۱۰) متخصص خون (هماتولوژی) (Hematologist)

هماتولوژی به مطالعه یاخته‌ های خونی، انعقاد خون و فرایند خون‌سازی و درمان و پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با خون می‌پردازد.
این علم مقدار و ساختمان و عمل سلول‌ های خونی، پیش‌ سازهای سلول‌ های خونی را در مغز استخوان، ساختارهای شیمیایی پلاسما و عمل پلاکت‌ ها و پروتئین‌ هایی که در سیستم انعقادی دخالت دارند را بررسی می‌کند.
از جمله بیماری‌ های هموفیلی، آنمی، لخته شدن خون، سایر اختلالات خون‌ریزی و سرطان‌های خون مانند لنفوم در این دسته قرار دارند. آنالیز آزمایشگاهی خون اغلب توسط پزشک یا کارشناس ارشد آزمایشگاه انجام می‌ شود.

۱۱) متخصص کبد (هپاتولوژی) (Hepatologist)

شاخه‌ ای از پزشکی است که به مطالعه کبد، کیسه صفرا، مجاری صفراوی ، پانکراس و درمان بیماری‌ هایشان می‌پردازد. این رشته با اینکه به طور سنتی تخصصی در پزشکی گوارش شمرده می‌ شود، به دلیل پیشرفت سریع در بعضی کشورها به صورت تخصصی مجزا در آمده است.

۱۲) متخصص بیماری‌ های عفونی

عفونت‌شناسی یکی از تخصص‌ های پزشکی است که به مقابله با بیماری‌ های عفونی و تشخیص، کنترل و درمان عفونت‌ ها می‌پردازد. بیماری‌های عفونی یکی از با سابقه‌ ترین و متنوع‌ ترین رشته‌های تخصصی در پزشکی داخلی در ایران و جهان محسوب می‌ شوند.
این رشته در پیشگیری و کنترل همه‌گیری‌های بیماری‌ های واگیردار و ریشه‌کن کردن آن‌ ها، مقاومت‌های میکروبی، نظارت بر مصرف آنتی‌ بیوتیک‌ ها و عفونت‌ های بیمارستانی نیز نقش اساسی دارد.

۱۳) متخصص کلیه (نفرولوژی) (Nephrologist)

شاخه فوق تخصصی از پزشکی بزرگسالان و طب اطفال است که به مطالعه کلیه ها، بخصوص عملکرد طبیعی کلیه و بیماری هایش،حفظ سلامت کلیه‌ها، و درمان بیماری‌های کلیوی، از طریق رژیم غذایی گرفته تا تجویز جایگزینی کلیه (با دیالیز یا پیوند)، می‌پردازد.

همچنین نفرولوژی به مطالعه بیماری‌ های سیستمیک که بر روی کلیه‌ها مؤثرند، چون دیابت، بیماری خود ایمنی، فشارخون بالا و بیماری‌های سیستمیکی که از چنین بیماری‌های کلیوی ناشی می‌شوند، همچون استئودیستروفی کلیوی و فشارخون بالا می‌پردازد.
پزشک متخصص داخلی و یا اطفال که آموزش‌های بیشتری در این زمینه دیده، و مدرک فوق تخصص مربوط را کسب نموده باشد نفرولوژیست می‌نامند.

۱۴) متخصص مغز و اعصاب (نورولوژیست) (Neurologist)

نورولوژیست (Neurologist) یا متخصص مغز و اعصاب پزشکی است که در تشخیص و درمان بیماری هایی که سیستم عصبی را درگیر می کنند، تخصص دارد. سیستم عصبی (nervous system) مغز، نخاع، اعصاب محیطی و ماهیچه ها در برمی گیرد.
بیماری هایی که یک نورولوژیست درمان و مدیریت می کند طیف وسیعی از سکته های مغزی، تشنج ها و صرع، بیماری ام اس، پارکینسون، آلزایمر، انواع سردرد، آسیب های نخاعی و فقرات تا بیماری هایی مانند نوروپاتی دیابتی و میاستنی گراو را در برمی گیرد.

۱۵) متخصص زنان و زایمان

پزشکی زنان یا بیماری‌های زنان و زایمان یا گایناکولوژی (Gynaecology یا Gynecology) یکی از رشته‌های تخصصی پزشکی است. البته در کشورهای اروپایی و امریکایی تخصص دیگری به نام Obstetrician هم وجود دارد که وظیفه‌اش مراقبت از خانم‌ها در حین بارداری و کمک به آنها در به دنیا آوردن فرزند است.

گاهی هم ممکن است با تخصصی به نام OB-Gyn (با تلفظ اُ بی جین) مواجه شوید. منظور از OB-Gyn همان چیزی است که در ایران با نام «دکتر زنان و زایمان» شناخته می‌شود. این دکترها هم برای مراقبت از سلامتی زنان تلاش می‌کنندو هم درباره بارداری و زایمان به خانم‌ها کمک می‌کنند.

سرطان دهانه رحم، کیست تخمدان، پیچ‌ خوردگی تخمدان و … در این رشته مورد بحث قرار می‌ گیرند. همچنین بارداری، سیر و کنترل آن و انجام زایمان طبیعی یا عمل سزارین و عوارض آن نیز در این بخش قرار دارند. بیماری‌هایی مانند حاملگی خارج‌رحمی، سقط خود به‌ خودی، جدا شدن جفت، زایمان سخت و در این تخصص بررسی می شود.
متخصص طب مادر و جنین یا پریناتولوژیست در درمان بیماران با بارداری پرخطر تخصص دارد و انکولوژیست زنان در تشخیص و درمان زنانی آموزش می‌بیند که در اندام‌های تولیدمثلی از جمله تخمدان و رحم سرطان دارند.

۱۶) متخصص مجاری ادراری (اورولوژیست) (urologist)

شاخه‌ ای از پزشکی است که بر روی جراحی و بیماری‌ های پزشکی مجرای ادراری (مونث و مذکر) و اعضای تولید مثل مذکر، تمرکز دارد.
این افراد در تشخیص و درمان اختلالات مربوط به مجاری ادراری در مردان و زنان تخصص دارند و بیماران مبتلا به سرطانپروستات و سایر بیماری‌های مربوط به سلامت جنسی و باروری را درمان می‌کنند.

۱۷) متخصص سرطان (انکولوژیست) (Oncologist)

سرطان‌ شناسی شاخه‌ ای از علم پزشکی است که در مورد تومورها و سرطان ها مطالعه می‌کند. پزشک متخصص در این رشته را سرطان‌ شناس یا تودینه‌ شناس یا انکولوژیست می‌نامند.
وظایف یک انکولوژیست به شرح زیر است :

• تشخیص هر نوع سرطان در یک شخص با اندازه‌گیری زیست‌ نشانگرها، نمونه‌ برداری، تصویربرداری‌های مختلف و اسکن رادیو ایزوتوپ
• معالجه (شامل عمل جراحی، شیمی‌ درمانی، پرتو درمانی و هرگونه اقدام پزشکی دیگر)
• پیگیری وضعیت بیمار سرطانی بعد از مداوا (معاینه، آزمایش، اسکن و تصویر برداری)

۱۸) متخصص چشم‌ پزشکی

شاخه‌ای از پزشکی است که با آناتومی، فیزیولوژی و بیماریهای چشم، پلک و مجرای اشکی سر و کار دارد. یک متخصص چشم در تشخیص و درمان بیماریهای طبی و جراحی چشم انسان مهارت دارد. چشم انسان می‌تواند دچار حوادث و بیماریهای مختلف گردد مانند عفونت میکروبی چشم، آب سیاه، آب مروارید، گل مژه، دکولمان شبکیه و … از آنجا که چشم‌ پزشکان بر روی چشم جراحی هم انجام می‌دهند این تخصص تخصصی جراحی و طبی است.

یک متخصص چشم پزشکی بیاری های زیر را مورد بررسی قرار می دهد :

• آب مروارید
• عفونت میکروبی چشمی
• گل مژه
• دکولمان شبکیه
• قوز قرنیه
• رتینوپاتی دیابتی
• خطاهای انکساری
• و ….

۱۹) متخصص گوش و حلق و بینی

شاخه‌ای از پزشکی است که به تخصص تشخیص و درمان اختلالات گوش، گلو (حلق) و بینی، و سر و گردن ارتباط دارد.
همچنین ترکیبی از مهارت‌های جراحی را می‌آموزند و می‌توانند جراحی ترمیمی و پلاستیک را روی سر و گردن انجام دهند.
در ایران این رشته دارای فوق تخصص اتولوژی و نورواتولوژی (گوش) و چند فلوشیپ است: فلوشیپ اتولوژی و نورواتولوژی (گوش)، فلوشیپ رینولوژی و جراحی اندوسکوپیک سینوس، فلوشیپ لارنگولوژی، فلوشیپ جراحی سر و گردن. فلوشیپ جراحی زیبایی یا پلاستیک صورت است.

۲۰) جراح پلاستیک

از شاخه های جراحی است که با اصلاح یا ترمیم شکل و کارکرد سروکار دارد.
در حالی که بیش‌تر برای جراحی زیبایی شناخته‌ شده‌ است، جراحی پلاستیک بسیاری از انواع جراحی‌ های ترمیمی، جراحی دست، جراحی ریز، و ترمیم سوختگی ها را هم شامل می‌شود.

امیدواریم مطالب فوق اطلاعات لازم و کافی را درباره لیست کامل تخصص های رشته پزشکی را در اختیار شما قرار داده باشد.

هفت بار زمین بخورید؛ ولی هشت بار از زمین بلند بشید.

پیج اینستاگرام :
konkur.info.official